Jak nadawać uprawnienia do plików w Linuxie?

116,4K

Jeśli miałeś okazję pracować z systemem Unix-owym, to zapewne nie raz spotkałeś się z brakiem możliwości usunięcia pliku lub katalogu. Skoro tutaj trafiłeś, to prawdopodobnie zastanawiasz się w jaki sposób możesz nad tym zapanować, jak nadawać uprawnienia do zasobów w Linuxie oraz jak korzystać z polecenia chmod? 🧐

Dwa sposoby nadawania uprawnień

W systemie Linux występują tylko 3 uprawnienia i można je przypisywać do: właściciela (user-owner), grupy (group) lub pozostałych użytkowników (others). Powyższe uprawnienia można nadawać wspomnianym już poleceniem chmod, które pozwala określić poziom dostępności dla plików lub katalogów.

chmod [OPCJE] TRYB Plik(i)

Wartym uwagi jest fakt, że uprawnienia bazują na stałym schemacie, który można sobie zapisać, np. na kartce w formie ściągi lub po prostu zapamiętać. Jest również opcja dla leniuchów i można korzystać z gotowych generatorów, które są dostępne w sieci 😉

Wartości liczbowe

W poniższej tabeli zebrałem różne opcje praw dostępu, z których można korzystać zmieniając uprawnienia.

Wartość ósemkowa	Wartość literowa	Prawa dostępu
7	rwx	czytanie, pisanie, wykonanie
6	rw-	czytanie, pisanie,
5	r-x	czytanie, wykonanie
4	r–	czytanie
3	-wx	pisanie, wykonanie
2	-w-	pisanie
1	–x	wykonanie
0	—	brak

Zobaczmy więc jak to wygląda w praktyce 🤨

Przykład 1

chmod 755 plik.txt

Co w tym przypadku oznaczają liczby 755?

7	odczyt, zapis, wykonanie
5	odczyt, wykonanie
5	odczyt, wykonanie

Wiemy teraz, że na plik.txt nałożyliśmy pełne uprawnienia dla właściciela, natomiast pozostali użytkownicy otrzymali tylko odczyt i wykonanie.

Przykład 2

Jeśli powyższe polecenie zmodyfikujemy do postaci z samymi 7 (777), damy pełne uprawnienia dla wszystkich użytkowników systemu.

chmod 777 plik.txt

Przykład 3

A co w przypadku kiedy mamy katalog i chcemy dla wszystkich plików, które się w nim znajdują nadać uprawnienia dające pełne możliwości? Nazwę pliku wystarczy zastąpić znakiem *.

chmod 777 *

Przykład 4

Na koniec przykład, w których mamy katalog, a w nim podkatalogi i pliki. Jeżeli chcielibyśmy wszystkim zasobom zmienić uprawnienia, skorzystamy z parametru -R (recursive).

chmod -R 777 nazwa_katalogu

Kombinacje znakowe

Warto również zaznaczyć, że istnieje też drugi sposób dodawania uprawnień, w którym wykorzystuje się kombinacje znakowe.

Znak	Znaczenie
+	Dodawanie uprawień
–	Odejmowanie uprawnień
=	Ustawienie uprawnienia
u	Użytkownik
g	Grupa
o	Pozostali
a	Wszyscy

Przykład 1

Nadawanie uprawień wszystkim użytkownikom do czytania, pisania oraz wykonania uzyskamy w poniższy sposób.

chmod a+rwx plik.txt

Przykład 2

Jeżeli chcemy wszystkim użytkownik zabrać powyższe uprawnienia, wystarczy wykonać identyczne polecenie, zamieniając jedynie znak plusa na minus.

chmod a-rwx plik.txt

Przykład 3

Załóżmy teraz, że chcemy zmienić uprawienia tylko dla grupy z rwx na rw (odczyt i zapis).

chmod g=rw plik.txt

Przykład 4

Na koniec ostatni przykład, w którym chcemy właścicielowi dodać uprawnienia rwx, dla grupy tylko rw, a dla pozostałych użytkowników tylko r.

chmod u=rwx,g=rw,o=r plik.txt

Podsumowanie

W tym artykule to już wszystko. Mam nadzieję, że od teraz magiczne cyferki przy poleceniu chmod nie będą dla Ciebie straszne i biegle będziesz zarządzać uprawnieniami w systemie! 🙂

Jeżeli chcesz być na bieżąco z artykułami i jesteś ciekawy co będzie dalej, daj lajka na profilu FB, a przede wszystkim zapisz się do newslettera! Spodobał Ci się artykuł? Z pewnością zaciekawią Cię inne wpisy na naszym blogu lub filmy na kanale YT!